ulan2

 

Lista zamordowanych oficerów pułku w obozie w Starobielsku i Katyniu

 

1. mjr. Kapelan Aleksandrowicz Antoni – zamordowany XII 1939r. Starobielsku

2. mjr. Celewski Wacław – zamordowany 1940 r. w Starobielsku

3. por. Cetnerowski Julian – zamordowany 1940 r w Starobielsku, Starobielsku-ca 1 szw.

4. rtm. Dzierżanowski Henryk – zamordowany 1940 r. w Starobielsku d-ca 1 szw.

5. por. Dutkiewicz Feliks – zamordowany 1940 r. w Starobielsku d-ca szw. kar. masz.

6. mjr. Heinich Stanisław – zamordowany 1940 r. w Starobielsku z-ca d-cy pułku

7. rtm. Jadownicki Marian – zamordowany 1940 r. w Starobielsku .C.W kaw.

8. por. Kutakowski Tadeusz – zamordowany 1940 r. w Starobielsku

9. rtm. Miętus Karol – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, adj, pułku

10. por. Mikołajczyk Stefan – zamordowany 1940 r. w Starobielsku o/z Now.Br.Kaw

11. ppor. Smoczarski Jerzy – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, Starobielsku-ca 3 szw

12. mjr.Dypl. Solten Adam – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, Now.Bryg.Kaw.

13. rtm. Sliwiński Władysław – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, d-ca 3 szw.

14. por. Żywien Wacław – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, d-ca 4 szw.

15. ppłk, Plackowski Józef – zamordowany 1940 r. w Starobielsku, szw zapas.

16. rtm. Biełon Konstanty – zamordowany 1940 r. w Starobielsku

Zamordowani w Katyniu

1. rtm. Szumski Józef – zamordowany 1940 r. w Katyniu

2. Lubotorski Adam – zamordowany 1940 r. w Katyniu

3. por. Wodniak Zygmunt – zamordowany 1940 r. w Katyniu

4. rtm. Płachetki Janusz – zamordowany 1940 r. w Katyniu

Zgineli w ZSRR

1. ppor. Dyjakowski Józef – zamordowany 1940 r., d-ca 2 pl. CKM

2. ppor. Chatisow Jerzy – zamordowany 1940 r., d-ca 3 pl CKM

3. rtm. Zendro Wincenty – zamordowany 1940 r., d-ca pl. Łączn.

4. por. Tomczyk Jan – zamordowany 1939 r., płatnik

Lista oficerów i podoficerów 26 pułku zamordowanych.

 

1. ks. Kapelan Zakrzewski Jan – zamordowany, Dachu, kapel pułk.

2. rtm. Koszarski Stanisław – zamordowany 1942 r. Mińsk ”gestapo”

3. ppor. Góralewicz Roman – zamordowany Oświęcim

4. st.wachm. Zwolinski Franciszek – zamordowany obóz Kołdyczew k/Baranowicz

5. plut. Ratler Aleksander – zamordowany 1941 r.   obóz Kołdyczew k/Baranowicz

6. plut. Wacławski Wojciech – zamordowany, Łóków „gestapo”

7. plut. Prażmy Stanisław – zamordowany rejon Dęblina „gestapo”

8. wachm. Federowicz Stefan – zamordowany 1941 r. Baranowicze

9. plut. Jaroszewicz Józef – zamordowany 1941 r. Baranowicze

10. kpr. Halaburda – zamordowany k/Baranowicz , plut. Łączn.

 

 

 

 

Z więzienia NKWD w Samborze do dołów Bykowni – tragiczne losy oficerów grupy mjr. Stanisława Hejnicha z 26. Pułku Ułanów Wielkopolskich

 

 

 

W maju 2017 r. mija 77. rocznica męczeńskiej śmierci oficerów 26. Pułku Ułanów Wielkopolskich zamordowanych z rozkazu władz sowieckich w Kijowie w 1940 r. Ich nazwiska znalazły się na tzw. „ukraińskiej liście katyńskiej”, numer kodowy - 56/3. Oficerowie pułku przetrzymywani byli wcześniej przez NKWD w więzieniach w Samborze i Kijowie.

 

We wrześniu 1939 r., po klęsce pod Władypolem, grupa oficerów i ułanów z 26. Pułku pod wodzą mjr. Hejnicha, usiłowała przebić się na Węgry. Oddział ten, 30 września, został niestety osaczony i pojmany w Starej Soli niedaleko Starego Sambora przez komunistyczną ukraińską milicję. Wziętych do niewoli oficerów wraz z dowódcą doprowadzono następnie do więzienia w Samborze, gdzie spędzili kilka miesięcy na przełomie 1939 i 1940 r.

 

17 maja 1940 r. wszystkich uwięzionych w Samborze oficerów Wojska Polskiego (także innych formacji i jednostek, m.in. płk. Konstantego Druckiego-Lubeckiego – dowódcę Wileńskiej Brygady Kawalerii) wywieziono do więzienia w Kijowie. Następnego dnia większość osadzonych została wywołana z cel i wsadzono do więziennych ciężarówek. Po tym dniu wszelkie informacje po wywiezionych urywają się. Polskich oficerów najprawdopodobniej w krótkim czasie zgładzono na miejscu w Kijowie, a ich ciała zostały pogrzebane na cmentarzu w Bykowni. Przez ponad 50 lat ostateczny los zamordowanych pozostawał nieznany. W 1992 r. władze Rosji zdecydowały się przekazać stronie polskiej część dokumentacji związanej z mordem katyńskim, które potwierdziły iż aresztowani na Ukrainie obywatele polscy zostali zamordowani – brakowało jednak listy nazwisk. Dopiero w 1994 r. zastępca szefa Służby Bezpieczeństwa Ukrainy gen. Andrej Chomicz przekazał stronie polskiej, dodatkowe listy osób skazanych na śmierć – tzw. „ukraińską listę katyńską”. Na liście tej znaleźli się także oficerowie 26. Pułku Ułanów, których losy przez lata były nieznane i często niewłaściwie opisywane. W starszych publikacjach nazwiska wspomnianych oficerów wpisywano mylnie na listę więźniów Starobielska.

 

Wśród przetrzymywanych w więzieniu sowieckim w Samborze oficerów 26. Pułku Ułanów, których zgładzono następnie w Kijowie, byli:

 

- mjr. Stanisław Tadeusz Hejnich (1894-1940), zastępca dowódcy pułku, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-86, major został tam błędnie zapisany jako Stanisław Chejnik.

 

- rtm. Karol Miętus (1902-1940) – adiutant 26. Pułku Ułanów, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-77,

 

- por. Feliks Dutkiewicz (1902-1940) – dca szwadronu KM, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-27,

 

- por. Jerzy Smoczarski (1912-1940) – dca. 1 plutonu w 3. szwadronie, 28 września ranny pod Samborem, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-34,

 

- rtm. Henryk Dzierżanowski (1906-1940) – dca. 1. szwadronu, pracownik Oddziału II Sztabu Głównego, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-71,

 

- por. Julian Cetnerowski (1903-1940) – dca. 2. Szwadronu, ranny pod Hussakowem, nazwisko figuruje na „ukraińskiej liście katyńskiej”, lista wywózkowa nr 56/3-115.

 

 

 

Więzienie w Samborze i dalszą niewolę w ZSRS przeżyli natomiast:

 

- por. dr. med. Jan Siepracki (1902-?), lekarz pułku, po opuszczeniu niewoli sowieckiej zgłosił się do Polskich Sił Zbrojnych, w stopniu kapitana służył w II Korpusie Polskim, uczestniczył w bitwie pod Monte Cassino, w 1945 r. był zastępcą szefa służby zdrowia V Bazy II Korpusu, po wojnie przebywał w Anglii;

 

- ppor. rez. Tadeusz Dąbrowski (?-1973), dca. 3. szwadronu, (w maju 1940 r. został umieszczony w szpitalu więziennym gdzie przebywał do grudnia, dzięki temu przeżył, autor relacji na temat tych wydarzeń) późniejszy oficer II Korpusu Polskiego, po wojnie zamieszkał w Argentynie, zmarł 4 XII 1973 w Buenos Aires.

 

 

 

 

 

Nazwiska ustalono na podstawie prac i dokumentów:

 

Z. Godyń, Gen. bryg. Konstanty Drucki-Lubecki i jego losy w latach 1939-1940, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1974, nr 75,

 

Kawaleria polska i bronie towarzyszące w kampanii wrześniowej 1939 roku. Ordre de Bataille i obsada personalna, zebrał i oprac. Janusz Wielhorski przy współpracy Ryszarda Dembińskiego, Londyn 1979,

 

Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie, Lista obywateli polskich zamordowanych na Ukrainie na podstawie decyzji Biura Politycznego WKP (b) i naczelnych władz państwowych ZSRR z 5 marca 1940 roku, Warszawa 1994,

 

Ukraiński ślad Katynia, oprac. Zuzanna Gajowniczek, Warszawa 1995.

 

 

 

 

 

Mariusz Patelski