Leon Nadolny (1897-1978) urodził się 25 marca 1897 roku w Pakości. Był synem Stanisława i Jadwigi, z domu Łuczak. Ojciec pracował w cukrowni jako maszynista. Leon miał czwórkę rodzeństwa - siostry Franciszkę, Anielę, Zofię oraz brata Franciszka. W okresie zaborów uczęszczał do szkoły w Pakości. W roku szkolnym 1904/1905 brał czynny udział w strajku szkolnym. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się zawodu kowalskiego w pobliskim Janikowie.
Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii niemieckiej 2 marca 1916 r. i wysłany na granicę niemiecko-francuskim. Uczestniczył w walkach pod Verdun, podczas których został ranny.
W 1918 roku zdezerterował z wojska pruskiego i ukrywał się. 9 grudnia 1918 r. wstąpił w Pakości do tajnej organizacji o charakterze wojskowym, którą kierował Leon Leszczyński. Po wybuchu Powstania Wielkopolskiego, od dnia 5 stycznia 1919 r., brał czynny udział w walkach o wyzwolenie Inowrocławia, Łabiszyna, Szubina, Rynarzewa, Kcyni, Nakła, Szamocina, Margonina, Rawicza i Leszna. Wchodził w skład patrolu konnego kompanii. Po wyzwoleniu Leszna został żołnierzem zawodowym i 7 kwietnia 1919 r. otrzymał awans na stopień kaprala, a już w czerwcu tego samego roku - na plutonowego.
W połowie 1920 r. ppłk Ignacy Mielżyński zaczął organizować w Poznaniu I Ochotniczy Pułk Jazdy Wielkopolskiej nr 215, do którego został przydzielony. Pułk brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i swój szlak bojowy rozpoczął 18 sierpnia 1920 r. zwycięską bitwą pod Brodnicą.
7 września 1920 r. pułk wrócił do Poznania w celu uzupełnienia. Został owacyjnie powitany na ulicach miasta i zakwaterowany w koszarach 15 Pułku Ułanów.
W końcu października 1920 r. już jako 215 Pułk Ułanów Wielkopolskich został przerzucony na Kresy Wschodnie w kierunku Wołkowyska, Słonima, Baranowicz, Stołpca, Mira, Iwieńca i Rakowa.
Z początkiem grudnia pułk został zakwaterowany w koszarach w Nieświeżu. 15 stycznia 1921 r. 215 Ochotniczy Pułk Ułanów został przemianowany na 26 Pułk Ułanów Wielkopolskich i 4 lutego 1921 r. przewieziony transportem kolejowym do Leszna.
We wrześniu 1921 r. L. Nadolny został wysłany do Poznania do szkoły kucia koni i po jej ukończeniu przydzielony do 23 Pułku Artylerii Polowej wchodzącej w skład 23 Dywizji Piechoty.
Na początku stycznia 1922 r. pojechał z 23 Pułkiem na Górny Śląsk w celu zabezpieczenia plebiscytu. Po jego zakończeniu został zakwaterowany w Żorach.
W listopadzie 1922 r. staraniem dowódcy 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich L. Nadolny został przeniesiony do Horodziei, a w połowie 1923 r. do Baranowicz, do zniszczonych porosyjskich budynków.
W okresie dowództwa ppłk Tadeusza Machalskiego wybudowano nowe koszary wyposażone w wodociągi, kanalizację i centralne ogrzewanie. 26 Pułk Ułanów Wielkopolskich im hetmana J. K. Chodkiewicza wchodził w skład Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, która siedzibę miała w Baranowiczach, a której ostatnim dowódcą był gen. bryg. Władysław Anders.
|
Kuźnia 26 Pułku Ułanów w Horodziei, w 1923 roku. W środku st. wachmistrz Leon Nadolny.
27 grudnia 1933 r. Nadolny awansował do stopnia tytularnego starszego wachmistrza zawodowego i był szefem kuźni pułkowej. 23 marca 1939 r. nastąpiła mobilizacja i 26 Pułk wyjechał w rejon Sierpca niedaleko granicy z Prusami Wschodnimi wchodząc w skład Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, dowodzonej przez gen. bryg. Władysława Andersa i Armii „Modlin", której dowódcą był gen. Emil Przedrzymirski-Krukowicz. W sierpniu pułk został przemieszczony w rejon Lidzbarka Warmińskiego.
Do 3 września żołnierze 26 Pułku bronili zajętych przez siebie pozycji, ale na skutek przeważających sił niemieckich wspieranych przez lotnictwo, zaczęli wycofywać się w kierunku Płocka. Tabor został odcięty od pułku i musiał się wycofać wzdłuż lewego brzegu Wisły w kierunku Modlina-Nowego Dworu do Warszawy. Z 14 na 15 września tabor został dołączony do Armii „Poznań" i skierowany do Puszczy Kampinoskiej. W dniu 19 września wycofano się w kierunku Łomianki, a następnie do Warszawy, gdzie dołączono do 78 Pułku Piechoty biorąc udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy L. Nadolny przebywał początkowo w obozie jenieckim w Górze Kalwarii.
Po zwolnieniu wrócił po rodzinę do Baranowicz i wraz z nią przekroczył rosyjsko-niemiecką linię demarkacyjną. Okres okupacji rodzina Nadolnych spędziła w Skarżysku Kamiennej. Po zakończeniu wojny zamieszkali w Trzemesznie. L. Nadolny początkowo trudnił się handlem, za co został aresztowany, a następnie skazany na 6 miesięcy obozu pracy koło Włocławka. W roku 1949 podjął pracę w przedsiębiorstwie budowlanym w Gnieźnie w charakterze instalatora, a następnie przeniósł się do Przedsiębiorstwa Budowlanego nr 2 w Poznaniu, w którym pracował do emerytury, to jest do roku 1962.
Będąc na emeryturze pracował jeszcze w spółdzielni „Ochrona Obiektów". W 1958 roku został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. 8 grudnia 1969 roku za udział w Powstaniu Wielkopolskim został awansowany do stopnia podporucznika. Został odznaczony:
W 1970 r. – Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski
W 1972 r. – Srebrnym Medalem „Zasłużony na Polu Chwały"
W 1975 r. – Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
W 1976 r. – Medalem za Warszawę 1939-1945, Krzyżem Polonia Restituta, Odznaką Grunwaldu
Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał odznaczenia:
1) Medal Niepodległości
2) Brązowy Krzyż Zasługi
3) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1919/21
4) Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości
28 czerwca 1924 r. zawarł związek małżeński z Zofią Grajek. Miał córkę Anielę i syna Edmunda.
|
Zmarł 1 marca 1978 roku w Poznaniu. W pogrzebie uczestniczyła rodzina, znajomi i liczni przedstawiciele Rodziny Pułkowej. Żona Zofia zmarła 28 stycznia 1995 roku. Po otwarciu Cmentarza Jeżyckiego grób został przeniesiony z cmentarza komunalnego Junikowo na zabytkowy cmentarz parafialny przy ulicy Nowina i znajduje się w alei brzozowej.
Wspomnienia córki Anieli Nadolnej
Material pozyskany ze strony http://www.kompaniapakoska.republika.pl/index.htm